AKP’nin çarşı ve mahalle bekçilerine kimlik sorma ve adli görevler verilmesi gibi maddelerini içeren kanun teklifi, TBMM İçişleri Komisyonu’nda yoğun tartışmalara sebep oldu. Komisyon görüşmelerinde söz alarak bekçilere cinsiyet ayırmaksızın ‘sıvazlama’ yetkisi verilmesini sert bir dille eleştirerek kamuoyunun dikkatini çeken ve sıvazlama yetkisinin kanun teklifinden çıkartılmasında etkili olan CHP Kahramanmaraş Milletvekili Ali Öztunç, Habertürk canlı yayınına katılarak kanun teklifine dair çarpıcı tespitlerde bulundu. Öztunç’un aktardığı son güncel bilgiye göre, mahalle bekçilerine verilen yetkide “Sıvazlamak yasak, ancak ellemek halen serbest” durumda.
Çarşı ve mahalle bekçilerine kimlik sorabilme yetkisi ile adli görevler verilmesi gibi düzenlemeleri içeren kanun teklifi TBMM İçişleri Komisyonu’nda kabul edilirken, teklifin getirdiği yetki genişliği ve satır aralarında geçen ifadeler tartışmaları da beraberinde getirdi.
Aynı zamanda İçişleri Komisyonu Üyesi olan CHP Parti Meclisi Üyesi ve Kahramanmaraş Milletvekili Ali Öztunç, konuya dair güncel bilgileri kamuoyuyla paylaşmak ve partisinin görüşlerini ifade etmek amacıyla Habertürk canlı yayınında önemli açıklamalarda bulundu.
Öncelikle Cumhuriyet Halk Partisi olarak bekçilik, mahalle bekçiliği ve çarşı bekçiliği müessesesine asla karşı olmadıklarının altını çizen Öztunç,”Bunun olması gerekiyor. Osmanlı’dan beri var olan bir gelenek zaten. Geçmişte bir süre azalmıştı. 1966 yılında çıkan bir kanunları var. Bu kanunun güncellenmesi gerekiyor evet doğru ama güncelleme yapılırken AK Parti her zaman ki gibi başka şeylere de yol açmaya çalışıyor” dedi.
“BU KADAR YETKİYİ BEKÇİLERE VERİYORSAN POLİSLİĞE NE GEREK VAR?”
Öztunç’un Açıklamaları Aynen Şu Şekilde;
Mahallelinin sevdiği, klasik, tonton, sevecen bekçi amcayı özlediklerini ve istediklerini belirten Öztunç, “Bunun olması gerektiğini düşünüyoruz ama maalesef AK Parti yeni bir milis gücü oluşturmaya çalışıyor. Yeni bir silahlı kolluk kuvveti oluşturmaya çalışıyor. Yani bekçi nedir? Polise jandarmaya yardımcı olmak durumundadır, bekçinin görevi budur. Ama AK Parti’nin getirdiği kanun teklifinde bekçi tamamen yeni bir silahlı kolluk kuvveti olmuş durumda. Şuana kadar 30 bin kişi,21 bini alınmış 8 bini de bu yıl alınacak. E silah veriliyor, polise verilen tüm yetkiler, polis kanunundan alınmış, kopya yapılmış bekçi kanununa konmuş. Bütün yetkiler bekçiye devrediliyor. E bu kadar yetkiyi bekçiye veriyorsan polisliğe ne gerek var? Yada polisleri gece bekçisi olarak görevlendirebilirsiniz. Adı bekçi olmaz ama gece mesai yaparlar. Bazı maddeler var gerçekten kabul edilemez” ifadelerini kullandı.
“MAHALLEDE OTURMA ŞARTI ARANMIYOR!”
Spikerin, “Mahallelinin sevdiği bekçi özleminden bahsettiniz.Mahalleler eski mahalleler mi?” Sorusu üzerine Öztunç, “ Anadolu’da eski mahalleler evet. İstanbul’da Ankara’da, İzmir’de olmayabilir ama Anadolu’da mahalleler hala eski mahalleler. Mahalle kültürü, mahalledeki komşuluk ilişkisi halen sürüyor. Benim seçim bölgem Kahramanmaraş’ın ilçelerinde bu var. Anadolu’nun pek çok yerinde bu var. Artı burada gelen teklifle mahalleye alınacak mahalle bekçisi, il içerisinde oturma şartı aranıyor. Yani o mahallede oturma şartı değil. Şimdi düşünün Mehmet Akif Ersoy mahallesine alınacak bekçiyi, Mehmet Akif Ersoy mahallesinden olmayan başka bir mahalleden getirecekler. E tanımıyor ki mahalleli bunu. Bunun bekçilikle bir ilgisi yok. Bildiğimiz bekçilik kavramıyla bu durumun bir alakası yok” dedi.
“ZORUNLU EĞİTİMİ 12 YILA ÇIKARTANLAR ORTAOKUL MEZUNLARINI BEKÇİ YAPACAĞIZ DİYORLAR”
Alınacak bekçilerde aranan eğitim yeterliliğini de sert bir dille eleştiren Öztunç, ”Üstelik en az ortaokul mezunu olma şartı veriliyor. Yapmayalım bunu. Ak Parti hükümeti zorunlu eğitimi 12 yıla getirmedi mi? Zorunlu eğitimi 12 yıla getirenler ortaokul mezunlarını bekçi yapacağız diyorlar” dedi.
“AK PARTİ’NİN SİCİLİ KABARIK, TOPLUM GÜVENMİYOR”
Geçmişte polis teşkilatında FETÖ yapılanmasına müsaade edildiğini hatırlatan Öztunç,“30 bin bekçi var şuanda bunun 50 bin 60 bin olmayacağını nereden biliyoruz? Maalesef AK Parti’nin bu konuda sabıkası olduğu için, AK Parti’nin bu konuda sicili kalabalık olduğu için güvenmiyoruz toplum ve biz. Geçmişte emniyet genel müdürlüğünde polis teşkilatı FETÖ’cülere teslim edildi mi edildi. Kendileri kabul ettiler. Sayın içişleri Bakanı Süleyman Soylu, Plan ve Bütçe komisyonunda evet dedi 18 bin kişi ihraç ettik dedi FETÖ’cülükten. Geçmişte FETÖ’ye teslim edenler yarın bir başka tarikata cemaate bekçiliği teslim edebilirler. Bundan dolayı bir kaygımız var” ifadelerini kullandı.
“MAKUL SEBEP NEDİR? ERKEK BEKÇİ KADINI ARAMAMALI”
Kamuoyunda yoğun tartışmalara sebep olan “Sıvazlama ve elleme” yetkisine dair de önemli açıklamalarda bulunan CHP’li Öztunç, “Artı sıvazlar meselesi! Yani gerçekten bir komedi bu kanunu yazanlar bunu nasıl yazmışlar gerekçeye inanmak mümkün değil. Bakın aynen cümleyi okuyayım size, ‘sıvazlama işlemi, elin kişinin üstünden kaldırılmaksızın sürekli bir şekilde gezdirilmesi suretiyle yerine getirilmesidir.’ Akşam saat 9’da 10’da fabrikadan çıktı bir hanım kardeşimiz. Evine gidecek, servisine bindi. Evine yakın bir yerde servisinden indi. Yolda yürürken bekçi arkadaşımız durduracak. Makul sebep diyor maddede. Bir kere makul sebep nedir? Kime göre makul sebep? Bana göre makul sebep size göre makul sebep olmayabilir. Durduracak makul sebepten dolayı senin üzerini arayacağım diyecek hanım kardeşimize. E kadın bekçi de yok, erkek bekçi arayabilir mi aramamalı. Bizim toplumumuz buna karşıdır. Peki, ne olacak kanuna göre bir kadın polis bulunacak. O saatte kadın polis bulunamadı, kadın memur bulunamadı gece 1’de 2’de, sabaha kadar tutacaklar bu hanım kardeşimizi. Böyle bir yetki verilmez. Ne yapılır, kolluk kuvvetine haber verilir çünkü bekçinin görevi budur. Bir vakayla bir olayla karşılaştığında bir durum oluştuğunda polisi arar, polis gelir, polis orada müdahale eder” dedi.
“216 SAAT EĞİTİM YETERSİZ”
Öztunç, açıklamalarının devamında” 41 gün eğitim verilecek bekçiye. Sadece 41 gün 216 saat. 216 saat 41 gün eğitim verdiğiniz bir insana silah vereceksiniz ve hadi git sokakları koru diyecekseniz. Temel hukuk dersi 18 saat, demokrasi insan hakları dersi 6 saat, silahla eğitim 54 saat. 54 saat silah eğitimi verilecek tamam sen bu silahı kullanabilirsin al buyur kardeşim denecek gidecek mahallede bekçilik yapacak. Bu yanlıştır, bu eğitim kısadır. 41 günlük eğitimle bir insana bu kadar yetki verilmesi büyük bir hatadır. Bekçilik olmalı mı kesinlikle olmalı. Biz bekçilik müessesesinin olması gerektiğine inanıyoruz ama maalesef bu kanunun güncellenmesinde eksiklikler vardır, yanlışlıklar vardır, düzeltmelere ihtiyaç vardır. Sıvazlama meselesi nasıl düzeltildiyse, bunu biz gündeme getirmiştik ben konuşmuştum komisyonda böyle bir şey olmaz demiştim. Bunun üzerine AK Partili Milletvekilleri olsun, MHP’li Milletvekilleri olsun, hatta MHP’li Ümit Bey Düzce Milletvekili bu toplum bizi topa tutar dedi. Bunlar hep beraber bir araya geldi ve sıvazlama çıkartıldı, doğrusu buydu. Başka doğrularda var. Sıvazlama çıkartıldı ellemek serbest. Polise verilen tüm yetkiler bekçilere bu kadar çok verilmemeli.
“BEKÇİLERİN ÖZLÜK HAKLARI YOK”
“Bekçilikle ilgili kanun getiriyoruz, bekçinin özlük haklarının düzenlemiyoruz yazdık günah değil mi bu insanlara. Her gün akşam başlayacaklar mesaiye sabaha kadar mesai yapacaklar, gün kavramları olmayacak, gerçekten sıkıntılı bir görev yapacaklar ama özlük haklarına ilişkin herhangi bir düzenleme yapılmayacak. Niye biliyor musunuz mesele şu; Adalet ve Kalkınma Partisi yeni bir istihtam alanı yaratmak istiyor. Şuana kadar 30 bin kişi, bundan sonra 60, 70, 100 bin kişi de olabilir. Hem yeni bir istihdam alanı yaratmak istiyor hem de kendisine ait silahlı bir milis gücü kurmak istiyor. Çok açık ve net bir şekilde biz bunun böyle olduğuna inanıyoruz.”
AK PARTİ İL VE İLÇE TEŞKİLATLARINDA HAZIRLANAN LİSTELER MÜLAKATLARI BELİRLİYOR
“Ayrıca şu da çok önemli; maalesef bu bekçi kardeşlerimizi göreve başlatırken nasıl başlatacaksın? Hangi sınavla başlatacaksın? Yazılı sınav peki, fiziki sınav peki ama sözlü sınav mülakat dediğiniz müessese kullanılacak. Mülakatın nasıl olduğunu çok iyi biliyoruz. AK Parti’nin il ve ilçe başkanlıklarında hazırlanan listeler teslim ediliyor. O mülakat sonucu da listelere göre belirleniyor. Biz bunlara karşıyız. Bunun yanlış olduğunu düşünüyoruz. Genel Kurulda da bu konudaki itirazlarımızı dile getireceğiz. Umarım bir uzlaşı sağlanır çünkü bekçilik müessesesine ihtiyaç vardır. Ama bu şekilde değil. “
Öztunç, Gelen Bir Soru Üzerine CHP’nin Kriterlerini İse Hızlıca Şu Şekilde Özetledi;
“En az lise mezunu olmalıdır net söylüyoruz. Bekçiler gördükleri bir durum karşısında kolluk kuvvetine haber vermekle görevlidir. 41 gün 216 saat eğitim çok yetersiz, polisler gibi en az 6 ay eğitim almalıdır. Çünkü insan haklarını, hukuku, yazışmayı, müdahaleyi, ilk yardımı, afette ne yapacağını bilmeyecekler mevcut durumda. Bu eğitimlerin mutlaka verilmesi gerekiyor en az 6 aylık süreyle. Psikoloji eğitimi almalıdır. Mimik eğitimi almalıdır. Görev yaptığı mahalleden olmalı. Üst arama yetkisi verilmemeli. Mülakat olmamalı, yazılı sınav olmalı, KPSS’ye göre olmalı. Türkiye’de KPS Sınavı var buna göre yapılmalı.”
“LİYAKAT ESASTIR DİYORUZ”
“Kendi ‘AK Polisler’i vardı, ‘AK Bekçiler’ oluşturmaya çalışıyorlar bizim karşı çıktığımız bu. Herkes burada mutlaka görev alabilmeli. Her eğitimli insan, her vatandaş hangi partiden olursa olsun, hangi siyasi düşünceye sahip olursa olsun, hak ediyorsa liyakat esastır diyoruz. Hak eden olsun diyoruz ama maalesef geçmişten bugüne kadar AK Parti il ilçe başkanlıklarında yazıldı alınacaklar. Bugünden sonra da böyle devam edecek bu anlaşılıyor.”
