Ocak ayının Rahim Ağzı Kanseri Farkındalık Ayı olması dolayısı ile Afşin İlçe Sağlık Müdürlüğü tarafından bir bilgilendirme yazısı yayınlandı.

Afşin İlçe Sağlık Müdürlüğü Doktorlarından Uzm.Dr.Yüsra Hazal Öcal tarafından kaleme alınan bilgilendirme yazısını sizlerle paylaşıyoruz:

Ocak ayı, Rahim Ağzı Kanseri Farkındalık Ayı olarak belirlenmiştir.Her yıl 300 binin üzerinde kadın rahim ağzı kanseri nedeniyle hayatını kaybetmektedir. Rahim Ağzı Kanserinin, tarama yöntemleri ile erken tanı alındığında hastalığa bağlı ölüm oranlarının büyük oranda azaltılabildiği kanıtlanmıştır.

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ)’nün açıkladığı verilere göre rahim ağzı kanseri dünyada ortadan kaldırılabilecek ilk kanser türü olabilir. Eğer kız çocuklarının %90’ı aşılanırsa, kadınların %70’i düzenli taranırsa ve rahim ağzıyla ilgili hastalıkları olan kadınların %90’ı gerekli tedaviyi alabilirse, rahim ağzı kanserinin yeryüzünden silinebileceği düşünülmektedir. Bakanlığımız kapsamlı sağlık programlarının içine Rahim Ağzı Kanser taramalarını da almış ve büyük bir çaba ile yürütmeye devam etmektedir.

Rahim ağzı kanserinin risk faktörleri arasında ; 30 yaşın üzerinde olup tedavi edilmemiş Human Papilloma Virüs (HPV) ve/veya cinsel yolla bulaşan diğer enfeksiyonların olması (Neredeyse tüm rahim ağzı kanseri vakaları ((% 99)) HPV enfeksiyonuyla ilişkilidir.), birden fazla cinsel partnere sahip olmak, çok doğum yapmak ve ilk doğumu erken yaşta yapmak, erken yaşta (16 yaş öncesi) aktif cinsel yaşama başlamak, düşük sosyoekonomik düzeye sahip olmak (Rahim ağzı kanseri nedeniyle ölen her 10 kadından 9’unun düşük ve orta gelirli ülkelerden olduğu belirlenmiştir.), zayıflamış bir bağışıklık sistemine sahip olmak, sigara içmek sayılabilir.

Kanser öncesinde meydana gelen değişiklikler genellikle belirti vermez ancak pelvik muayene, Pap Smear testi ve HPV testleri ile erken dönemde tespit edilebilmektedir. Rahim ağzı kanseri belirtileri arasında; düzensiz, mens (adet) dönemleri arasında veya cinsel ilişkiden sonrasında anormal vajinal kanama, postmenopozal kanama, cinsel ilişki sırasında ağrı, vajinal rahatsızlık veya kokulu akıntı görülebilmektedir. Daha ilerleyen evrelerde ise idrar yaparken ağrı, bacaklarda şişme, sırt ağrıları görülebilmektedir.

HPV’nin en çok kanser yapan tiplerine karşı geliştirilen ve koruyuculuğu yüksek olan aşılar mevcuttur. DSÖ 9-14 yaşlarındaki kız çocuklara aşı yapılmasını önermektedir. Küresel bir strateji olarak kızların %90’ının 15 yaşına kadar HPV aşısı ile tam olarak aşılanmış olması beklenmektedir. 30 yaşından itibaren tarama testlerini düzenli bir şekilde yaptırmak, güvenli cinsel ilişki konusunda eğitim almak, sigara kullanmamak, sebze ve meyvelerden zengin sağlıklı beslenmenin serviks kanserine karşı koruyucu olduğu bilinmektedir.

Rahim ağzı kanseri erken teşhis edildiği ve etkili bir şekilde yönetildiği sürece en başarılı şekilde tedavi edilebilen kanser türlerinden biridir. Geç evrede teşhis edilen kanserler de uygun tedavi ve palyatif bakım ile kontrol altına alınabilir. Günümüzde rahim ağzı kanserini önlemeye ve erken teşhisine yönelik geliştirilmiş iki tarama testi yaygın şekilde kullanılmaktadır. Ülkemizde ulusal kanser tarama standartlarına göre 30-65 yaş grubundaki her kadın 5 yılda bir HPV testi ile taranmakta, pozitif çıkan olgular Pap smear ile tekrar değerlendirilmektedir.

Ülkemizde rahim ağzı kanseri taramaları; Toplum Sağlığı Merkezlerinin bağlı birimi olarak faaliyet gösteren Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezlerinde (KETEM) , Sağlıklı Hayat Merkezlerinde (SHM), Aile Sağlığı Merkezlerinde (ASM)  ÜCRETSİZ olarak yapılmaktadır.

*

Uzm.Dr.Yüsra Hazal Öcal

Afşin İlçe Sağlık Müdürlüğü