Savaş, taraf olmaktır. Baktığımızda, “devletin bekasını temin etmek, milli menfaatleri sağlamak, milli hedefleri elde etmek amacıyla, başta askeri güç olmak üzere devletin maddi ve manevi tüm güç ve kaynaklarının hiçbir sınırlamaya tabi tutulmadan kullanılmasını gerektiren silahlı mücadeledir” diye tanımlanır. Bu tanım içerisinde birtakım kavramlar kullanılır. Beka, menfaat, milli hedef gibi. Bu kavramlar savaşı zorunlu kılar. Aynı zamanda savaşın nedenini de açıklar. Bu neden sizin bekanız, menfaatiniz, milli hedefinizdir. Siz varsanız diğerleri de var demektir. O halde tarafsınızdır. Kendi tarafınızdasınızdır…

1914-1918 yılları arasında cereyan eden 1. Dünya Savaşında 9.5 milyon insan hayatını kaybetmiştir. Bu kayıpların %5 i’ sivil, %95’i askerdir.
1938-1945 yılları arasında 2. Dünya Savaşı yaşanmış ve bu savaşta 52 milyon insan hayatını kaybetmiştir. Bu kayıpların %48 i’ sivil, %52’si askerdir.
1950-1952 yılları arasında, 9.2 milyon insanın hayatını kaybettiği Kore Savaşı gerçekleşmiştir. Türkiye’ nin de asker gönderdiği bu savaşta hayatını kaybedenlerin %84 ü’ sivil, %16’sı askerdir.
Bu istatistiklerden ne anlamalıyız? Bu rakamlar bize neyi ifade ediyor? Bu bilgileri neden paylaştım? Bu soruların tek cevabı var sevgili dostlar. Artık günümüz savaşları topyekün savaşlardır. Yani ulusal savaşlardır. Sadece cephedeki askeri değil, sivil halkı da etkileyen ve ilgilendiren hadiselerdir. Çünkü teknolojinin gelişmesi silah sanayinde kitle imha silahlarının çeşitlenmesine ve KBRN çağına geçiş yapmamıza sebep olmuştur.
KBRN (Kimyasal, Biyolojik, Radyolojik ve Nükleer)’ in kısa adı olup ülkelerin silahlanma yarışındaki en büyük kozlarıdır.

Refahını arttıran, teknolojiyle yaşamını zirveye taşıyan insan, aynı zamanda kendi ırkına ve doğaya karşı kullandığı silahlarının da gücünü arttırdı. Ok, yay, mancınık, tüfek, top, tank, konvansiyonel silahlar derken, akıllı füzelere evrilen bu süreç sonunda, dünyanın bütün insanları tehlike altına girdi. Görülüyor ki teknoloji arttıkça, savaşların sivil halkı daha çok etkilediği, gelişen silah teknolojisinin ulaştığı nokta itibariyle sınırların ve güvenli yerin kalmadığı bir durum ortaya çıkmıştır. Artık cephe dediğimiz alan, sadece askerlerin savaştığı bölge değil, dünyanın her yeridir.

İnsanların kendi elleriyle oluşturdukları toplumsal bir afet olan savaş, insanlık tarihi kadar eskidir. Nedenleri çoktur ama birkaç başlık altında şöyle ifade edebiliriz.
-Daha zengin olma, büyük toprak edinme isteği (sömürgecilik),
-Ağır coğrafi koşullar (iklimler, kıtlıklar vb.),
-Kendi inanç ve yaşam tarzını başka toplumlara kabul ettirme isteği (Din, mezhep savaşları, Haçlı Seferleri),
-Bağımsızlığın elde edilme isteği (Ulusal bağımsızlık savaşları, Kurtuluş Savaşı).
Günümüzde ya da gelecekte çıkacak savaşların en belirgin özelliği: Bu savaşların, topyekün ya da ulusal savaşlar oluşlarıdır. Bu yeni konsept, devletleri sadece pasif korunma önlemleriyle halkın korunamayacağı anlayışına götürmüş ve sivil savunma kavramı buradan çıkmıştır.
1945 yılında İkinci Dünya Savaşı’nı sona erdiren Amerika’nın Japonya’ ya attığı iki adet nükleer bombadır. Hiroşima’ ya‘‘Enola Gay’’ isimli uçaktan atılan “little boy” (küçük çocuk) kenti yakmış, yıkmış ve binlerce insanın ölümüne neden olurken Japonya kayıtsız şartsız teslim olmak zorunda kalmıştı.
Aynı Amerika bugün İSRAİL olarak karşımıza çıktı. Yine masum insanların, kadın ve çocukların üzerine bomba atıyor. ABD, bunu hep yapıyor. Sanırım yapmaya da devam edecek. Zira, Amerika’nın şımarık çocuğu İsrail’in bombaları şehirleri, evleri yıktı. İsrail bombalarıyla evleri yıkılıp şehirleri yok edildiği için çadırkentlerde hayata tutunmaya çalışan Filistinli sivillerin üzerine, İsrail savaş uçakları bombalar yağdırarak katliam yapmaya devam ediyor.
Aklımızda binlerce soru var ancak ilk aklıma gelen şu sorular olmaktadır. Bu cinayet fermanını kim, neden ve nasıl vermiştir? İktidar ve kişisel hırsla hareket eden, çok az sayıda kişinin başlatabileceği bu savaşa, neden onay verilmiştir? Askerlerin kavgasında, sivil halkın öldürülmesini diğer sivil halk neden istemiştir? İsrailli bir işçi, Filistinli bir çocuğun tepesine inen bir bombayla parçalanmasına, yanarak ölmesine neden göz yumar, onaylar ya da sessiz kalır ki? Kitle iletişim araçları genellikle devletin elinde bulunur. Bu cinayete onay vermesi veya tepki göstermemesi için sivil yığınlar, nasıl bir propagandaya maruz bırakılmıştır?
Bu ve bunun benzeri birçok sorunun cevabı, yukarıda tarif ettiğimiz savaşın tanımında araya serpiştirilen ve tarafı olduğumuz kelimelerin içinde kendini göstermiyor mu?
Ülkeler milyarlarca dolarını silahlara ve savunma dedikleri harcamalara yapmaktadır. Savaşa hazırlanan bu devletlerin harcadığı paraların büyüklüğü, birtakım odakların iştahını kabartmıştır. Savaş çıkartarak ürettikleri silah satışlarını arttırmak isteyen bu uluslararası şirketlerin doymak bilmeyen iştahları hiç kapanmamıştır. Bu durum karlı bir sektör haline gelmiş, kazan-kazan tabir edilen karşılıklı çıkar anlaşmaları yapılarak, taşeron örgüt ve savaşçılar yeni dönemin orduları haline getirilmiştir. Artık devletler perde gerisinde kalıp, gruplar vasıtasıyla çatışmakta, terör örgütlerini kullanarak emperyal hedeflerine ulaşmaktadırlar. Silah tüccarları da savaş politikalarını benimseyen liderleri destekleyip, iş başına getirmek için büyük gayret göstermektedirler. Amerika denilen emperyal canavarın kullandığı terör örgütünün adı İSRAİL olmuştur.
Mantık çerçevesinden baktığımızda, sivilin korunması için silahlara harcanan paranın, bu savaşların niteliğini anlatmak ve önlemek için harcanacak paradan daha az olması gerekmez mi? Silahlanma için ayrılan para ile silahsızlanma için ayrılan para arasındaki uçurum, nedeni her ne olursa olsun, insanların birbirine karşı hissettikleri nefretin ve mesafenin büyüklüğünü de göstermiyor mu?
M.Akif ERSOY’ un Çanakkale savaşına hitaben yazdığı dizelere bakalım.
‘Eski dünya, yeni dünya, bütün akvam-ı beşer
Kaynıyor kum gibi, tufan gibi, mahşer mahşer
Yedi iklimi cihanın duruyor karşısında,
Ostralya ile beraber bakıyorsun: Kanada!
Çehreler başka, lisanlar, deriler rengârenk;
Sade bir hadise var ortada: vahşetler denk.”

Savaş insanı çirkinleştiren en büyük yıkımlardan birisidir. O kadar yıkar ki; Akif “Hadi gel yıkalım şu Süleymaniye’yi desen, iki kazma iki kürek, iki de ırgat gerek. Ancak hadi gel şunu geri yapalım desen, bir Sinan bir de Süleyman gerek.” Dizeleriyle yıkmanın ne kadar kolay imar etmenin ise çok zor olduğunu, irade, güç ve bilgelik gerektirdiğini ifade eder.

Bütün bunların yanında çocuk, kadın ve masum sivillerin bütün dünyanın gözü önünde katledilmesi, öldürülmesi karşısında suskun kalmak cinayete ortak olmak değil midir?

Masumların öldüğü hiçbir dava haklı olamaz diyor, afetsiz günler diliyorum…

*

HÜSEYİN KANZA