Afşin İlçe Sağlık Müdürlüğü tarafından çocukların ekran bağımlılığına yönelik bilgilendirme yazısı paylaşıldı. 

İşte o paylaşım:

EKRANI DEĞİL, HAYATI YAŞA

Ekran bağımlılığı, küçük yaşlardan itibaren bile gözlemlenebilen, özellikle küçük çocuklarda ebeveyn tarafından çocuğu oyalamak, yemek yedirmek veya sakin durmasını sağlayabilmek gibi sebeplerle çocuğun ekran karşısına oturtulması ile başlayabilen, televizyon, bilgisayar, telefon ya da tablet gibi her türlü ekrana olan bağımlılığı ifade eden bir kavramdır.

Çocuğum Ekran Bağımlısı Mı?

Çocuğunuzda internet ve ekran bağımlılığı olup olmadığını anlamak için kendinize şu soruları sormak işinize yarayabilir:

• Çocuğum internette vakit geçirmediği zamanlarda da onun hayalini kuruyor mu?
• Konuşmalarında sürekli internette geçirdiği zamandan ya da ekranda gördüklerinden mi bahsediyor?
• Çocuğum internette ve ekran başında olmadığı zamanlarda yaptığı faaliyetlerden artık eskisi kadar keyif almıyor mu?
• Eğlenceli zaman geçirmek, onun için sadece bilgisayar kullanmak anlamına mı geliyor?
• Çocuğumun internet kullanımını kontrol altında tutmasını istediğimde, başarısız mı oluyor? Kendisini ekrandan uzak tutmakta güçlük mü çekiyor?
• Kontrolsüz internet kullanımı, sosyal çevresi ve arkadaşlarına zaman ayırmasını ve onlarla sağlıklı iletişim kurmasını engelliyor mu?
• Çocuğumun yoğun bir şekilde internet ve ekran kullanması, derslerini olumsuz etkilemeye başladı mı?
• Çocuğum internet kullanmaya ayırdığı ve ekran başında geçirdiği süreyle ilgili bana veya çevresine yalan söylüyor mu?
• Günlük yaşantısında olumsuz bir durum ile karşılaştığı zaman bu duygudan uzaklaşmak için çareyi bilgisayarda mı buluyor?
• Çocuğumun internet ve ekran kullanımına sınırlama getirmek istediğimde, hırçın, öfkeli veya üzgün bir tavır sergiliyor mu?

Bu ve benzeri sorulara verdiğiniz cevaplar, çocuğunuzun internet ve ekran bağımlılığı yaşayıp yaşamadığı konusunda size yol gösterici olacaktır. Ayrıca unutmamalısınız ki çocuğunuzun aşırı ekran kullanımı sorunun kaynağı değil, belirtisi olabilir. Bu olasılığı da göz önünde bulundurarak çocuğunuzun durumunu değerlendirebilirsiniz.

İnternet ve Ekran Bağımlılığının Zararları

Beynin bağımlılık durumuna geçmesi, aşırı internet ve ekran kullanımının endişe verici sonuçlarından biri olabiliyor. Dijital cihaz kullanmanın verdiği hazzı sağlayan dopamin hücumu, beynin ödül merkezini harekete geçiriyor. Harekete geçen ödül merkezi, sürekli olarak daha fazlasını istemeye başladığında beyin, bağımlılık döngüsüne hapsoluyor. Çocuklarda uzun internet ve ekran sürelerinin neden olabileceği diğer zararları şöyle sıralayabiliriz:

• Öğrenme ve gelişim geriliği. Özellikle 2 ile 5 yaş arasında en hızlı gelişimi gösteren çocuk beyni, ekrana aşırı maruz kaldığında gelişim geriliği yaşayabiliyor. İnternet ve ekran bağımlılığı nedeniyle kendini keşfetme ve sosyalleşme fırsatlarını kaçıran daha büyük çocuklar ve gençler için de benzer riskler bulunuyor.
• Sağlık riskleri. Çocuklarda ekran bağımlılığı, zihinsel risklerin yanı sıra, hareketsiz yaşam tarzının bir yan etkisi olarak fiziki sağlık risklerini de beraberinde getiriyor. En yaygın sağlık sorunları; görme bozukluğu, obezite, uykusuzluk, boyun ve sırt ağrısını kapsıyor. Şiddet içeren içerik ve oyunlara maruz kalmanın sonucu olarak davranış bozuklukları riski de bu kapsamda yer alıyor.
• Yaşamda denge kuramama. Hem uzun ekran süresi hem de maruz kalınan medya türü çocuğun çevresindeki dünyayla etkileşim kurma biçimini büyük oranda etkiliyor. Ekran bağımlılığı, oyun oynamak, egzersiz yapmak, sosyalleşmek ve hatta çalışmak için gereken zamanı ayırmayı zorlaştırıyor.
• Stresli aile içi ilişkiler. İnternette fazla zaman geçirmek, aile içi ilişkilerde kopukluğa neden olabiliyor. Aile bireylerinde çoğunlukla bağlantı kuramama ve değersizlik duygularını tetikleyebiliyor. Ayrıca, video oyunlarının beyinde kumar oynamaya benzer bir tepki oluşturduğu da biliniyor.
• Ruhsal sorunlar. Ekran bağımlılığı ve oyun, zihinsel bozukluklara yol açabiliyor. Ekran zamanının teşvik ettiği yalnızlık hali, önemli bir risk faktörü oluyor. Çocuk veya genç, saatlerce oyun oynuyor, televizyon izliyorsa yüz yüze sosyal etkileşim yaşama şansını ortadan kaldırıyor. Sosyal medya aracılığıyla aktarılan akran baskısı, düşük benlik saygısı ve depresyonla zincirleme bir ilişkiye girebiliyor.
  

Çocuklarda İnternet ve Ekran Bağımlılığı Nasıl Önlenir?

Çocuğunuzun internet ve ekran kullanımını bilinçli bir şekilde sürdürebilmesini sağlamak ve onun internet bağımlılığına kapılmasını önlemek için şu hususlara dikkat edebilirsiniz:

• Çocuğunuzun internet kullanmasına izin vermelisiniz. Telefon, tablet ya da bilgisayar gibi cihazları kullanmasını yasaklamamalısınız. Yasaklamak yerine, internette geçirdiği zaman ve takip ettiği sayfalar üzerinde bir kontrol mekanizması oluşturmayı deneyebilirsiniz.
• Çocuğunuzun okul dışındaki zamanlarını kaliteli bir şekilde geçirmesini sağlayabilirsiniz. Kendisini yalnız hisseden çocuklar, internette daha uzun süre vakit geçirme eğiliminde olabilirler.
• Çocuğunuzun yemek yemesini veya sözünüzü dinlemesini sağlamak için telefon ve tablet gibi cihazları bir seçenek olarak sunmamalısınız. Onun bu gibi cihazları kullanmayı bir ödül gibi görmesine neden olacak bu tutumlardan kaçınmalısınız.
• Çocuğunuzu arkadaşlarına, yeteneklerine ve ilgi alanlarına düzenli vakit ayırması için teşvik edebilirsiniz.
• Çocuğunuzun günlük internet ve ekran kullanım süresini belirlemeli ve bu süreye uymasını sağlamalısınız.